پلان ستراتیژک پوهنتون پکتیا

پیام رئیس پوهنتون پکتیا

پوهنتون پکتیا که یکی از پوهنتون‌های جوان کشور می‌باشد و افغانستان کوچک به حساب شمرده‌ می‌شود، از ایجاد آن تا اکنون چهارده سال می‌گذرد. این هستۀ دانش و معنویت در بخش‌های کمی و کیفی با گذشت هر سال پیشرفت‌ و اکتشافات بی‌شماری را شاهد است، خوش‌بختانه این پوهنتون، همانند پوهنتون‌های دیگر کشور، در مدت کم دست‌آورد‌های زیاد و چشم‌گیر در بخش‌ تضمین کیفیت دارد. به منظور حفظ و حراست جایگاه، تقویت، بهبود، درخشش و استفادۀ مؤثر از منابع بشری و مالی این نهاد بزرگ علمی در یک چهارچوب سیستماتیک؛ به یک سلسله پلان‌ها و برنامه‌های دراز مدت نیاز است.

    جهت رفع نیازمندی‌های متذکره و هدایت وزارت محترم تحصیلات عالی با در نظرداشت نیازمندی‌های پوهنتون، رهبری پوهنتون پکتیا مصمم بر آن شد؛ تا مسودۀ پلان پنج‌سالۀ استراتیژیک را تهیه نماید و از این رهگذر وزارت محترم تحصیلات عالی نیازمندی‌های این پوهنتون‌ را بهتر یادداشت کرده و در برنامه‌های بعدی بدان توجه نماید.

    جهت ایجاد این پلان استراتیژیک در داخل پوهنتون کمیته‌یی زیر همین عنوان شکل گرفت، بعد از تلاش همه جانبه و جلسات متواتر، طرح پلان پنج‌سالۀ استراتیژیک را موفقانه تهیه نمود. این کمیته وضعیت فعلی کشور و چالش‌های موجود را مورد ارزیابی قرارداده در نظر گرفتند تا در آینده کدام مسایل اولویت شمرده شوند و به اولویت‌های مشخص شده چه‌گونه‌ و از کدام طریق رسید‌گی صورت گیرد؟

     کمیتۀ متذکره همچنان این امر در صدر فعالیت‌های خود قرار داد که پوهنتون طی پنج سال آینده به آن نیاز دارد، میزان نیازمندی و چگونه‌گی اجرای آن نیز مورد بررسی قرار گرفت. روی این منظور اعضای این کمیته مارکیت بیرون از پوهنتون را از نزدیک مورد بازدید قرار دادند، نظریات و مشوره‌های نماینده‌گان مارکیت کار و شرکای مسلکی را در رابطه گرفته تلاش بر آن صورت گرفت تا مسودۀ این پلان سودمند و کارا با اتخاذ آرای افراد متخصص و کارشناس تهیه گردد.

       رهبری پوهنتون پکتیا از اعضای محترم کمیتۀ پلان استراتیژیک و دست‌اندرکاران اکمال این سند مهم(پلان پیشنهادی استراتیژیک پنج‌ساله پوهنتون پکتیا)، تلاش شبانه‌روزی به خرج داده اند قلباً اظهار سپاس‌ و امتنان می‌کند. 

     از استادان، کارمندان اداری، محصلان، ادارات ذیدخل بیرونی و صاحب‌نظران که در امر تهیه و غنای این پلان استراتیژیک نظریات سودمند شان را در میان گذاشتند شکران و سپاس‌گزاری می‌کنیم. آرزومندم وزارت محترم تحصیلات عالی پیشنهادهای پوهنتون پکتیا را که در حقیقت نیازمندی‌های اساسی این نهاد علمی را تشکیل می‌کند در پلان استراتیژیک پنج سال آیندۀ خویش بگنجاند و در این خصوص کمک‌های همیشه‌گی شان را از این پوهنتون دریغ نکند؛ تا بتوانیم کادرهای آراسته با اندیشۀ اسلامی، کارشناس، میهن‌پرور و متعهد به ارزش‌های ملی که در امر رهنمون‌سازی کاروان اقتصادی و اجتماعی به جامعۀ نقش مهم و ارزنده ایفا می‌کنند، به جامعه تقدیم کنیم.  

     به امید خودکفایی کشور و ملت بزرگ؛ اتکاء برخود  و درخشش بیشتر مراکز علمی!

                                                                          با کمال احترام

                                                                                                 رئیس پوهنتون پکتیا

                                                           پوهندوی دوکتور سید ولي جلالزی

 

 

 

فهرست

عنوان                                                                                                                                                                                     صفحه

مقدمه. 1

جوانب ذیدخل پوهنتون پکتیا. 2

دیدگاه پوهنتون پکتیا . 6

مأموریت یا رسالت پوهنتون پکتیا. 6

ارزش‌های پوهنتون پکتیا. 6

حکومت‌داری. 7

.1. برنامه‌های زعامت(رهبری).. 7

.2. استقلال مالی، اداری و علمی . 8

.2.1. استقلال مالی.. 8

.2.2. استقلال اداری.. 9

.2.3. استقلال علمی.. 9

.3. مبارزه در برابر فساد.. 10

اهداف. 10

.3.1. مبارزه با فساد در بخش محصلان.. 11

.4. بروکراسي اداری.. 12

.5. انکشاف توأمیت‌های ملی و روابط بین المللی.. 13

.6. جلب کمک‌ها و انکشاف عواید پوهنتونی.. 14

.7. جندر (جنسیت).. 14

.8. افزایش در بودجۀ پوهنتون.. 16

برنامه‌های. 16

.9. استخدام کادرهای جدید.. 16

.10. انکشاف مسلکی کادر علمی.. 17

.10.1. آموزش‌های کوتاه‌مدت.. 17

.11. ارتقای ظرفیت کارمندان پوهنحی‌ها.. 18

.11.1. انگیزش.. 18

.11.2. ترفیع.. 18

.12. پلان‌ها و تحقیقات علمی.. 19

.12.1. انکشاف نشرات علمی.. 19

.12.2. ایجاد مرکز نشرات.. 19

.13. انکشاف مواد درسی.. 20

.14. آموزش الکترونیکی eLearning. 20

.15. دست‌رسی به تکنالوژی معلوماتی.. 21

دسترسی به تحصیلات عالی. 21

زیربناها. 21

امور تعمیراتی پوهنتون پکتیا. 21

۱-۱- امور تعمیرات اتاق‌های درسی. 22

۲- ۱ :- امور تعمیراتی جمنازیوم، ایدوتوریم و لیلیه. 22

۱.۳:- امور تعمیراتی (آزمایش‌گاه‌ها) لابراتوارها. 23

 اهداف پوهنتون:. 23

اهداف استراتیژیک پوهنتون با تفکیک زمان و شاخص. 23

بودجه:. 22

پلان مالی:. 22

تأثیرات محیطی و نتایج متوقعه از تطبیق پلان استراتیژیک پوهنتون پکتیا. 26

.16. محیط گسترده.. 27

.16.1. اجتماعی و فرهنگی. 27

.16.2. اقتصادي.. 28

.16.3. سیاسي و قانوني.. 29

.17. تأثیرات پلان استراتیژیک بر محوطۀ‌ محدود.. 29

.17.1. محصلان.. 29

 

 

 

 

مقدمه

پوهنتون پکتیا به عنوان یک مرکز اکادمیک دولتی با داشتن دو پوهنځی (کشاورزی(زراعت) و تعلیم و تربیه). طی سال ۱۳۸۳ در چهارچوب وزارت تحصیلات عالی تشکیل شد. پوهنتون پکتیا اکنون(۱۳۹۸) با داشتن هفت پوهنځی، ۳۱ دیپارتمنت. مرکز بزرگ IT ، کتاب‌خانۀ‌ مجهز و کتاب‌خانۀ الکترونیکی به یک مرکز بزرگ آموزش محصلان مبدل شده است.

     این نهاد به منظور بهبود و انکشاف پروسۀ آموزش همواره پلان‌های کوتاه‌مدت و دراز مدت طرح می‌کند.

این پلاین استراتیژیک برای سال‌های(۱۳۹۸- ۱۴۰۲) خورشیدی که مدیریت مؤثر برنامه‌های مختلف در آن صورت گرفته، با در نظرداشت شرایط فعلی، نقاط قوی و ضعیف داخلی، منابع موجود و چالش‌ها توسط رهبری پوهنتون پکتیا، مدیریت و کمیتۀ پلان و اعضای مختلف کادر علمی تهیه و ایجاد گردیده است.

   طبق داشته‌های این پلان، پوهنتون پکتیا تا ۵ سال آینده ۲ پوهنځی و ۱۳ دیپارتمنت جدید، ۷ برنامۀ جدید شبانه و برنامۀ ماستری در یک دیپارتمنت را دارا خواهد بود. اگر ادارۀ پوهنتون پکتیا قادر به تطبیق درست مواد پلان مطروحه تا پنج سال آینده شود، بعید نیست که این پوهنتون در سطح کشور و منطقه یکی از پوهنتون‌های قابل اعتبار و اعتماد خواهد بود.

جوانب ذیدخل پوهنتون پکتیا

    1. شرکای داخلی
  1. رهبری پوهنتون پکتیا
  2. اعضای کادر علمی پوهنتون
  3. پرسونل اداری پوهنتون
  4. محصلان مربوطۀ پوهنتون
    1. شرکای خارجی پوهنتون
  1. مقام وزارت تحصیلات عالی
  2. مقام ولایت پکتیا

برخی ادارات محلی، نهادها( ریاست معارف، ریاست اصلاحات اداری، ارگان‌های امنیتی، ریاست عدلیه، ریاست سارنوالی استیناف، ریاست امور زنان، ریاست حفظ محیط زیست، دفتر مستقل ساحوی حقوق بشر، رسانه‌های محلی، ادارات کمک‌رسان ملی و بین المللی، ادارات و سازمان‌های مربوط سکتور خصوصی، تاجران ملی)

رقبای استراتیژیک پوهنتون پکتیا

پوهنتون پکتیا یک پوهنتون جوان بوده که به اساس داشتن پیمان و تعهدات‌ پرسونل علمی و اداری، فرصت‌های دست داده، دست‌آورد‌ها و تقریبا با در نظرداشت امکانات مورد نیاز می‌توان گفت که این هسته علمی تا پنج سال آینده یکی از پوهنتون‌های پیش‌گام در سطح کشور خواهد بود. بنابر این پوهنتون پکتیا در نظر دارد که با عزم راسخ تا پنج سال آینده با برخی پوهنتون‌های ذیل مصدر رقابت‌های شفاف، سالم و مؤثر گردد.

  1. پوهنتون هرات.

پوهنتون ننگرهار.

  1. پوهنتون قندهار.
  2. پوهنتون بلخ.

پوهنتون خصوصی زم زم ، تنها پوهنتونی‌ست که در کنار پوهنتون‌ پکتیا، در این ولایت فعالیت می‌کند. پوهنتون پکتیا مسؤلیت دارد تا امور اکادمیک آن پوهنتون را نیز بررسی کند که برای انجام این امر یک کمیتۀ ویژه‌ تشکیل شده است.

از طرف دیگر، پوهنتون پکتیا در دو دیپارتمنت( کمیا و بیولوژی) فاکولتۀ تعلیم و تربیه و دیپارتمنت‌های پشتو و فارسی دری فاکولتۀ  زبان و ادبیات برنامه‌های شبانه دارد که محصلان این دیپارتمنت‌ها مبلغ ۷۰۰۰ افغانی فیس سمستروار پرداخت می‌کنند. ادارۀ پوهنتون متعهد است که که تعداد برنامه‌های شبانه و محصلان این بخش را افزایش داده و از این رهگذر سرچشمه‌های مالی پوهنتون را تقویت بخشد.

حقایق و ارقام پوهنتون پکتیا[1]

 احصائیه استادان

 احصائیه قبلی

پوهنځی

به رویت رتبۀ علمی

به رویت درجۀ تحصیل

پوهیالي

پوهنیار

پوهنمل

پوهندوی

پوهنوال

پوهاند

 

نامزد  پوهنیار

مجموع

دکتر

ماستر

لیسانس

مجموع

طب

0

21

0

0

0

0

 

21

۰

1

20

21

انجینری

4

8

0

1

0

0

3

16

۰

8

8

16

حقوق

5

9

2

0

0

0

0

16

۰

10

6

16

اقتصاد

2

5

0

1

0

0

0

8

1

5

2

8

ادبیات

7

10

0

1

0

0

3

21

۰

11

10

21

زراعت

7

19

8

5

0

0

0

39

4

22

13

39

تعلیم و تربیه

8

34

15

2

0

0

3

62

۰

38

24

62

مجموع

33

106

25

10

0

0

9

183

5

95

83

183

 

احصائیۀ جدید/ فعلی

 

پوهنځی

احصائیۀ استادان پوهنتون پکتیا به اساس رتب علمی و سویۀ تحصیلی

به رویت رتبۀ علمی

به رویت سویۀ تحصیلی

پوهیالي

پوهنیار

پوهنمل

پوهندوی

پوهنوال

پوهاند

 

نامزد پوهنیار

مجموع

داکتر

ماستر

لیسانس

مجموع

طب

0

23

0

0

0

0

 

23

 

3

20

23

انجینری

3

8

1

1

0

0

4

17

 

10

7

17

حقوق

3

11

3

0

0

0

0

17

 

17

 

17

اقتصاد

1

5

1

1

0

0

3

11

1

5

5

11

ادبیات

5

11

1

1

0

0

3

21

 

14

7

21

زراعت

3

20

10

6

0

0

0

39

4

28

7

39

تعلیم و تربیه

5

30

18

5

0

0

4

62

 

43

19

62

کمپیوتر ساینس

 

 

1

 

 

 

 

1

 

1

 

1

 مجموع

20

108

35

14

0

0

14

191

5

121

65

191

                                                 

 

احصائیه دانشجویان

احصائیه قبلی

پوهنځی

 احصائیه دانشجویان

مجموعۀ عمومی

ذکور

اناث

مجموع

ذکور

اناث

طب

620

91

 711

6874

240

انجینری

808

39

 847

حقوق و علوم سیاسی

769

16

 785

اقتصاد

558

2

 560

زبان و  ادبیات

842

21

 863

زراعت

1160

6

 1166

تعلیم و تربیه

2117

240

 2182

 

احصائیۀ جدید/ فعلی

پوهنځی

احصائیۀ دانشجویان

ذکور

اناث

مجموع

طب

613

113

 726

انجینری

933

63

 996

حقوق و علوم سیاسي

831

67

898

اقتصاد

534

36

 570

زبان و ادبیات

736

49

 785

زراعت

1003

13

 1016

تعلیم و تربیه

1915

120

2035

کمپیوتر ساینس

81

15

96

شبانه

47

 

47

مجموع

6693

476

7169

 

تحلیل/ SOWT

برای تحلیل وضعیت پوهنتون یک سروی انجام پذیرفته است و در نتیجه عواملی بالای پوهنتون‌ تأثیر می‌کند مشخص شده اند. این عوامل در دو کتگوری، زیر عناوین (عوامل محوطه داخلی و عوامل محوطۀ خارجی) تقسیم شده اند و مترکس ارزیابی هر کتگوری مشخص شده است و بالاخره در پایان ارزیابی موقعیت استراتیژیک پوهنتون تعیین و مشخص گردیده است.

مترکس ارزیابی عوامل داخلی

 ضریب وزنی

ضریب امتیازی

نمره

عوامل داخلی

محوطۀ داخلی

0.32

4

0.08

وجود ظرفیت برای پیشرفت

نقاط برجسته

0.32

4

0.08

موجودیت زیربناهای مورد نیاز

0.15

3

0.05

باور خوب به سطح ملی

0.24

4

0.06

کادرهای جوان ملی

0.12

3

0.04

بهبود نسبی سطح آموزش دانشجویان

0.24

4

0.06

وجود برنامه‌های علمی طبق مقتضای جامعه

0.15

3

0.05

محیط خوب و مناسب برای آموزش

0.24

4

0.06

 مرکز مجهز  IT و کتاب‌خانه

0.12

2

0.06

کمبود زمین صحن پوهنتون

نقاط ضعیف

0.09

1

0.09

تجهیز ضعیف لابراتوارها

0.06

2

0.03

کمبود استادان بلند رتبه

0.06

1

0.06

کمبود تسهیلات در زمینۀ اسکان استادان

0.07

1

0.07

محدودیت و کمبود منابع مالی

0.12

2

0.06

محدودیت و کمبود توأمیت‌های جهانی

0.09

1

0.09

نبود یک مرکز بزرگ پژوهشی

0.04

2

0.02

ضعف در خصوص مستند سازی فعالیت‌های انجام شده

0.08

2

0.04

پایین بودن سطح تحصیلی کارمندان اداری

2.51

 

1

 

 

اوسط ضریب مترکس فوق ارزیابی عوامل داخلی ۲.۵۱ محاسبه شده است و نشان می‌دهد که در محوطه داخلی پوهنتون، نقاط قوی با اندک تفاوت بالای نقاط ضعیف غالب اند.

مترکس ارزیابی عوامل خارجی

ضریب موزن

ضریب امتیازی

ضریب وزنی

عوامل خارجي

محوطۀ خارجي

0.6

4

0.15

کمک و حمایت اقشار مختلف جامعه از پوهنتون

فرصت‌ها

0.27

3

0.09

علاقه‌مندی سکتور ملی، بین المللی و  خصوصی با پوهنتون

0.45

3

0.15

افرایش نیروی باسواد بشری

0.4

4

0.1

موجودیت فرصت برای ارتقای تحصیلی استادان

0.16

2

0.08

نبود امنیت

چالش‌ها 

0.14

2

0.07

فرار جوانان با سواد

0.14

2

0.07

کمبود نیروی متخصص بشری

0.16

2

0.08

سطح پایین جذب محصلان اناث از اثر نا امنی

0.18

2

0.09

معرفی تعداد بیشتر دانشجویان بالاتر از امکانات پوهنتون

0.12

1

0.12

 دیزاین و تطبیق غیر معیاری تعمیرات تدریسی، تحقیقی و اداری.

2.62

 

1

 

اوسط ضریب‌های وزنی مترکس فوق ۲.۶۲محاسبه شده، نشان می‌دهد که در محوطۀ خارجی پوهنتون فرصت‌ها نسبت به چالش‌ها برجسته‌گی دارد و محوطۀ بیرونی تا اندازه‌یی مطلوب است.

ضریب‌های وزنی ارزیابی محوطه داخلی و خارجی پوهنتون به طور اوسط و به ترتیب عبارت از ۲.۵۱ و ۲.۶۱ اند. از تقاطع ضریب‌های متذکره در یک مستوی ۹ حجروی معلوم می‌شود که موقعیت استراتیژیک پوهنتون در ساحۀ مطلوب تهاجمی قرار دارد. پس پوهنتون می‌تواند که به اساس توجۀ ویژه، برای پنج سال آینده برخی استراتیژی‌های تهاجمی خویش را گسترش دهد.

 

 

محوطۀ خارجی

 
   

2

1

3

4

2

1

3

محوطۀ داخلی

 

   
   

 

 
       
       
               

 

دیدگاه پوهنتون پکتیا

پوهنتون پکتیا در نظر دارد تا به آموزش با کیفیت، تحقیقات بهتر علمی و پیشکش کادرهای متخصص و مسلکی جهت توسعه دانش و فرهنگ در سطح ملی یک مرکز قابل اعتماد باشد.

رسالت یا ماموریت پوهنتون پکتیا

  کمک به شکوفایی جامعه از طریق تربیت محصلان و رشد پژوهشی استادان با روش‌های نوین و معاصر آموزشی و پژوهشی.

 

  • ارزش‌های پوهنتون پکتیا
  • روحیه اسلامی، میهن پرستی و ملی گرایی
  • استقلال تحصیلی
  • غنی سازی فرهنگ پژوهشی
  • حکمرانی بهتر، سالم و مؤثر
  • پاسخگویی و شفافیت
  • آموزش با کیفیت و استاندارد
  • آزادی اندیشه، عقیده و بیان

 


[1] به اساس معلومات مدیریت عمومی پلان و دیتابیس پوهنتون پکتیا